Tìm kiếm giải pháp xử lý vi phạm về động vật hoang dã

Hội thảo pháp lý về xử lý vi phạm về quy định nhập cảng trái pháp luật mẫu vật của loài khẩn quý hiếm. Một trong những trở ngại lớn chính là yêu cầu định giá tang chứng mà hồ hết các vật chứng như ngà voi, sừng tê ngưu đều chưa được quy định trong biểu giá chung và là những mặt hàng bị cấm lưu thông trên thị trường. Bên cạnh đó, việc bảo quản vật chứng gặp nhiều khó khăn, dễ bị mốc, hỏng do điều kiện thời tiết, thời kì nếu không được xử lý kịp thời. Trong khi đó, việc chuyển giao cho cơ quan khoa học, cơ sở đào tạo… để làm tiêu bản hoặc chuyển giao cho cơ sở y tế để nghiên cứu, bào chế thuốc chưa được quy định rõ ràng gây khó khăn trong công tác xử lý. Ngày 26-7, Tổng cục Lâm nghiệp (Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông) chủ trì kết hợp với Hiệp hội bảo tồn các loài hoang dại (WCS) và Cục Cá và các loài hoang dã Hoa Kỳ tổ chức “Hội thảo pháp lý về xử lý vi phạm về quy định nhập khẩu trái pháp luật mẫu vật của loài khẩn cấp quý hiếm: Luật pháp, thực tế và giải pháp”. Hội thảo được Quỹ đối trọng sinh học toàn cầu tài trợ. Hội thảo có sự tham gia của các cơ quan thực thi pháp luật như Công an, Hải quan, Kiểm lâm, Tư pháp, Kiểm sát, Tòa án… và một số tổ chức phi chính phủ dự công tác bảo vệ động vật hoang dại như WCS, Traffic. Việt Nam nói riêng và thế giới nói chung đang phải đối mặt với nạn buôn bán trái pháp luật các loài hoang dã. Hàng năm, buôn bán các loài động vật, thực vật hoang dại trên thế giới đạt trên 20 tỷ USD và lợi nhuận từ hoạt động này kích thích nhiều đối tượng, nhiều nhóm tù có tổ chức tham dự với nhiều mánh lới càng ngày càng tinh vi. Đa dạng sinh học toàn cầu, do đó, bị suy giảm nghiêm trọng: ba phân loài tê ngưu đã bị tuyệt chủng kể từ năm 2008. Voi rừng châu Phi cũng bị đe dọa tuyệt chủng khi nhàng nhàng hàng năm có 20.000 cá thể bị ám sát. Còn tại Việt Nam, buôn bán, vận tải trái pháp luật động vật hoang dã có nguồn cội từ bên ngoài đang là thách thức đối với các lực lượng chức năng. Từ năm 2009 đến nay, các lực lượng chức năng trong cả nước đã phát hiện và bắt giữ hơn 23 tấn ngà voi. Đối với sừng tê giác, từ năm 2004 đến nay, lực lượng Hải quan trường bay Nội Bài và Tân Sơn Nhất đã bắt giữ 150kg sừng tê giác từ 14 vụ nhập cảng trái pháp luật. Đặc biệt, đại diện Tổng cục thương chính cho biết từ đầu năm 2012 đến hết tháng 6, toàn ngành đã bắt giữ được 38 vụ nhập cảng trái luật pháp gồm: 3,7 tấn ngà voi, 83 kg sừng tê giác, gần 12 tấn thịt giội và 1,3 tấn vẩy trút… Về phía các cơ quan tư pháp, đại diện Viện Kiểm sát TP Hồ Chí Minh, Viện Kiểm sát nhân dân tối cao và Bộ Tư pháp đều đồng ý kiến cho rằng rất cần thiết xây dựng những quy định, chế tài rõ ràng, nghiêm minh để xử lý những hành vi vi phạm Luật pháp. Tuy nhiên, đại diện Bộ Tư pháp cho rằng cần áp dụng linh hoạt các điều luật trong Bộ luật Hình sự để xử lý triệt để các vi phạm về bảo vệ các loài động vật hoang dại nguy cấp, quý hiếm. Đại diện WCS nhận định tù túng liên tưởng đến động vật hoang dã là mối đe dọa chủ đạo đối với sức khỏe con người do 70% các bệnh lây truyền ảnh hưởng tới sức khỏe con người có cỗi nguồn từ các loài hoang dã. Phạm nhân liên tưởng đến động vật hoang dại cũng thường can hệ đến các tội phạm khác như buôn bán vũ khí, tham nhũng, giết người… cho nên, WCS cho rằng tội phạm liên hệ đến động vật hoang dại cần phải coi là tội phạm nghiêm trọng. Đại diện Cơ quan quản lý CITES Việt Nam (Tổng cục Lâm nghiệp) nhấn mạnh đến vai trò của các cơ quan thực thi liên ngành trong đấu tranh phòng, chống phát hiện và ngăn chặn các hoạt động vận tải, buôn bán trái pháp luật các loài động vật hoang dại, đặc biệt là các loài động vật hoang dã khẩn cấp, góp phần thực hiện các cam kết của Việt Nam trong dự các hiệp định quốc tế như Công ước về buôn bán các loài động vật, thực vật hoang dại khẩn cấp (CITES), Công ước Đa dạng sinh vật học. Trong thời kì tới, Tổng cục Lâm nghiệp sẽ tiếp nghiên cứu, đề xuất sửa đổi các quy định về tội nhân các loài động vật hoang dã trong Bộ luật Hình sự để xử lý triệt để hơn các vi phạm, bảo vệ có hiệu quả các loài động vật hoang dã, những chỉ số sống động của tài nguyên tự nhiên giang sơn. Bảo tàng